‘Sits, katoen in bloei’ vanaf 11 maart in Fries Museum
Vanaf 11 maart tot en met 10 september 2017 presenteert het Fries Museum in Leeuwarden een grote tentoonstelling over sits. Glanzend, gebloemd, handbeschilderd katoen uit India dat in de 16de eeuw Europa veroverde. Prachtige patronen die vertrouwd voelen en tegelijkertijd een heel bijzonder verhaal met zich meedragen. Het Fries Museum beschikt over een omvangrijke collectie goed onderhouden sitsen. Van rokken, jakken, zonhoeden en streekdracht tot wandkleden en dekens. De tentoonstelling Sits, katoen in bloei neemt de bezoeker mee op een reis van India naar Hindeloopen, naar Indonesië en Japan.
Katoen in bloei
De tentoonstelling Sits, katoen in bloei toont de grote variatie aan kleurrijke bloempatronen op rokken en jakken, maar bijvoorbeeld ook op enorme wapenpalempores (spreien met een familiewapen van ruim 3.5 x 2.5 meter). De streekdracht toont hoe de sits gekoesterd en bewaard werd. De bezoeker ontdekt de bijzondere techniek van dit ambacht en hoe sits een belangrijke rol speelde in de wereldhandelee van de 17de eeuw. Daarnaast laat de tentoonstelling zien dat het textiel ook nu inspireert tot nieuwe initiatieven op het gebied van handwerk en komen sitspatronen nog regelmatig terug in de mode.
Exotisch en toch oer-Fries
Zeelieden van de VOC namen sinds 1602 de prachtige katoenen stoffen mee uit India om ze te kunnen ruilen tegen specerijen in Indonesië. Het werd het katoenen goud van de VOC. Al gauw werden de geschilderde bloemen ook populair in Nederland en twee eeuwen later waren ze onderdeel van de Nederlandse streekdrachten. De vrouwenkleding in het Friese stadje Hindeloopen is het meest opvallend. Mede hierdoor heeft het Fries Museum een grote collectie sits.
Aandacht voor ambacht
Sits is ambachtelijk, arbeidsintensief handwerk. Het katoen wordt handbeschilderd en de motieven zijn zeer gedetailleerd. Het maakproces is een fascinerend, complex en tijdrovend proces met natuurlijke verfstoffen. Speciaal voor de tentoonstelling maakt textielontwerpster Renuka Reddy uit Bangalore een reeks proeven die de verschillende stadia zichtbaar maken.
Topstukken
Een van de topstukken is een 18de-eeuwse kimono. Omdat Nederland in die tijd als enige toegang had tot Japan, kwam de ‘Japanse rok’ hier in de mode. De populariteit van de sits nam toe en zo kwam het dat er in India een kimono met sitspatronen van een Japanse pijnboom gemaakt werd en vervolgens weer in Nederland gedragen. Driehonderd jaar geleden werd hij beschilderd, maar hij ziet er nog steeds uit als nieuw. De kimono laat als geen ander collectiestuk zien dat in de ogenschijnlijk simpele katoenen stof diverse culturen samen komen en dat het een product is van reizen naar verre oorden.
Een ander topstuk is een wandkleed uit de 17de eeuw, de oudste sits in Nederland, met leeuwen, mythische vogels en een rand met amoureuze taferelen.
Sits anno nu
In samenwerking met de Textiel Factorij, tonen we hoe de sits nog steeds inspireert. Het project van de Textiel Factorij brengt Nederlandse kunstenaars en vormgevers samen met Indiase ambachtslieden. Een aantal van deze kunstenaars toont het resultaat van deze samenwerking in deze tentoonstelling over sitsen.
Sits terug in Nederland
Kashmir Heritage (Nathalie Cassee) nam onlangs het initiatief tot de reproductie van handgemaakte sits. Deze 18de-eeuwse levensboom met een omringende guirlande is in Nederlands privébezit van mevr. Joes Meester. De afbeelding van een levensboom is met de hand geschilderd in India door een klein atelier dat deze techniek weer opnam, geheel volgens origineel procedé. De reproductie als ook het origineel zullen in de tentoonstelling te zien zijn.
Fries museum
wilhelminaplein 92
postbus 1239
8900 ce leeuwarden
t +31 (0)58 255 55 00
www.friesmuseum.nl

Japonse rok van Indiase sits in kimonovorm, beschilderd met prunus en pijnboommotief op rode grond, gevoerd met twee soorten eenvoudige bedrukte Indiase katoen, eerste kwart van de 18e eeuw. Collectie Fries Museum, Leeuwarden. Foto © Egbert Sepp.

Sitsen palempore met grote bolle bloemmotieven op middenveld en in rand op paarse grond eerste kwart 18e eeuw. Collectie Fries Museum, Leeuwarden. Foto © Fries Museum Leeuwarden

Sitsen vrouwenjak, met dubbele vestpandjes en geplooide schoot, met a-symmetrische bladmotieven met gevarieerde bloemen op blauwe grond & Sitsen vrouwenrok, met grote losstaande motieven, afwisselend hoorn met bloemen en 'grondje' met gras, bamboe en bloemen op witte grond. Collectie Fries Museum, Leeuwarden. Foto © Egbert Sepp