Geborduurde littekens – gestolde getuigenissen
De afgelopen jaren verzamelde designer/ kostuumontwerper Joost van Wijmen littekens en de intieme verhalen die erachter zitten. De littekens liet hij vervolgens naborduren op zijde. De verzameling is onder de naam ENCOUNTER#6 in september en oktober 2019 te zien in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis, het Jeroen Bosch Ziekenhuis en in het TextielMuseum Tilburg.
Gestolde getuigenissen
Door middel van designstrategieën haalt Van Wijmen binnen ENCOUNTER#6 informatie op bij verschillende doelgroepen over de impact die littekens hebben hun eigen lichaamsbewustzijn en welke gevolgen dit heeft voor de sociale interactie met anderen.
Van Wijmen ontmoette reeds kinderen, pubers, volwassenen en ouderen tijdens meer dan honderd geënsceneerde ontmoetingen – live-encounters – op verschillende plekken; een middelbare school, bij een zorginstelling en in een bibliotheek, maar ook in een ziekenhuis en winkelcentrum, in musea en op pleinen. Niet alleen kopieerde Van Wijmen hun litteken op transparant folie, maar hij verzamelde ook het verhaal van vaak intieme veranderingen erachter.
Er is inmiddels een grote verzameling hand geborduurde littekens. Ze onthullen kleine en grote persoonlijke verhalen die tegelijkertijd universele thema’s blootleggen en bespreekbaar maken, zoals als intimiteit, privacy, kwetsbaarheid, nabijheid, ontmoeten, deelnemen en gezien worden. Deze handgemaakte borduurwerken vormen een levende collectie, die ons op een andere manier naar ons (veranderende) lichaam laat kijken. Ze reizen in een mobiel expositiemeubel langs bibliotheken, musea, ziekenhuizen.
Design Research
ENCOUNTER #6 is onderdeel van een groter doorlopend onderzoeks- en designproject. Onder de naam ENCOUNTER onderzoekt Joost van Wijmen door middel van verschillende geënsceneerde fysieke ontmoetingen hoe ons lichaam tijdens ons leven verandert en welke impact deze verandering heeft. Dit gebeurt op een directe, praktische en onderzoekende manier. Binnen ENCOUNTER worden designstrategieën ingezet om kennis te vergaren over sociale vraagstukken.
“In mijn werk als kostuumontwerper meet ik lichamen op of pas ik kleding aan. Daarbij raak ik anderen aan. Dit intieme moment vormde het uitgangspunt van mijn praktijkgerichte onderzoeksproject ENCOUNTER. Hierin staat de aanraking niet meer ten dienste van een toegepast ontwerpproces, maar is het het beginpunt van een analyse naar de relatie tussen mensen aan de hand van een ontworpen ontmoeting.”
Naast verhalen resulteren deze ontmoetingen ook in tastbare producten. In ENCOUNTER#6 zijn dit met de hand geborduurde littekens. Daarnaast ontwierp Van Wijmen ansichtkaarten met borduurpatronen van enkele littekens uit de collectie. In het TextielLab Tilburg ontwikkelde hij een machinaal geborduurde versies van de littekens. Zij zijn als broche draagbaar. Al deze producten maken de impact van het veranderend lichaam tastbaar en bespreekbaar. Tevens onderzoeken ze vraagstukken over ethiek en eigenaarschap binnen het project.
Met ENCOUNTER ziet Van Wijmen een rol weggelegd voor scenografische toepassingen van design research in het domein van de zorg, het onderwijs en mogelijk andere gebieden.
ENCOUNTER#6 – geborduurde littekens en hun verhalen van Joost van Wijmen is te zien in:
• Jeroen Bosch Ziekenhuis, Den Bosch, 30 aug – 5 sept
• ETZ, Elisabeth-TweeSteden
• TextielMuseum Tilburg 9 – 27 okt
Gedurende de expositie in het ETZ Tilburg vinden live-encounters plaats op zaterdag 21 en 28 september en 5 oktober. Dan zijn Joost van Wijmen en een borduurder in het ziekenhuis aanwezig om nieuwe littekens te verzamelen. In het TextielMuseum is op zondag 20 oktober een live-encounter.
Meer informatie: project-encounter.
