Elk steekje telt

Je zou denken: iemand die al vanaf haar 7e borduurt weet inmiddels alles over deze kunst, maar niets is minder waar, volgens Janny van der Torre (lid sinds mei 2017 – eerder lid van 2000 tot 2010). Er is nog zo veel te ontdekken en te leren als het gaat om kunst met naald en draad, wat ze dan ook volop doet.

Zoals velen voor haar, leerde Janny het borduren op de lagere school en van haar moeder. Ze had er plezier in om poppenkleertjes en kleine borduurwerkjes te maken.
Als jonge vrouw kwam Janny terecht in Limburg en raakte daar betrokken bij het privémuseum van de Wim en Tine Rogman: Museum van Merklappen en Volkskunstborduursels in Hoeve De Waert (St Odilienberg).
Naar eigen zeggen heeft ze daar ontzettend veel geleerd, en is wat eerst slechts een hobby was uitgegroeid tot een passie.

Het museum had merklappen uit vele delen van Nederland (o.a. Marken, Volendam, Friesland) en andere Europese landen. Ze maakte hier kennis met onder andere symboliek en kleurgebruik en breidde haar kennis uit via de vele boeken hierover.
Toen het museum de deuren sloot werd de collectie, tot verdriet van Janny en vele anderen,  in delen verkocht.
Het borduurvuur bij Janny liet zich echter niet doven, en zij zocht andere manieren om actief bezig te zijn met haar passie. Zo was ze lang bestuurslid van de vereniging Merkwaardig, die zich bezig houdt met het verspreiden van kennis  (technieken en geschiedenis ) van merklappen. Tevens gaf ze les in borduren aan leden van de kunstkring in haar woonplaats.

“Borduren zit in je” is de reactie van Janny als haar gevraagd wordt naar een waarom.
Van het eerste steekje tot het laatste afhechten vraagt het werk om aandacht en concentratie.
Ze is nu bezig met een al langer durende “proeve van bekwaamheid”: een zogenaamde Pronkrol, in Marker stijl. Ze begon hiermee na een cursus Borduurwerken van Marken door Margreet Beemsterboer. En voor als dat klaar is heeft ze nog wel 101 ideeën over wat ze wil maken.

Het zal niet verbazen dat ze bij mode en kostuum vooral geïnteresseerd is in borduurwerk op kleding, in de couture maar vooral in de verschillende drachten. Ook daar blijkt, bij nadere bestudering, zoveel te zien als het gaat om toepassingen en technieken.
Ze verzamelt alles dat te maken heeft met borduren, toepassingen, materialen en geschiedenis. Inmiddels heeft ze dan ook kasten vol met boeken en haar wanden vol met naaldwerken. Hoe de borduurwerken te bewaren en / of  in te lijsten is een aandachtspunt: het moet met zuurvrije materialen en niet in het zonlicht als je ze ophangt.
Merklappen zijn altijd persoonlijk: ze zijn door iemand gemaakt voor een bijzondere gebeurtenis of een geliefde persoon. Janny heeft dan ook twee favoriete stukken in haar eigen collectie: een merklap gemaakt door haar moeder toen Janny 50 werd, en een “vriendschapslap” die ze samen met twaalf vriendinnen maakte, als een soort estafette borduren. Al blijft het moeilijk om favorieten te selecteren, ook dat geborduurde tasje uit Schotland is bijzonder en nog vele andere stukken.
Al pratend met Janny ga je bijna denken: geluk is een naald,  en een draad, en nog een, en nog een ….…….

Tekst: Erna de Groot  (gepubliceerd op 20 januari 2020)